Aydın Karacasulu Tütün Üreticisi Leyla Karcı: “Herkes Uyurken Biz Çalışıyoruz, Hakkımızı İstiyoruz”
ÖZGÜR DEDEOLIK
Entelektüel Karacasu’da ailesiyle birlikte tütün üreten Leyla Karcı, “Benzin fiyatları pahalı. Güne sığmıyor. Bir depo mazot alıyorsun, istediğin yere gidemezsin. Gidemezsin.” Canınız ne istiyorsa onu yapın. Bugün sadece mazot değil her şey pahalı. Ayakta durmaya devam etmek zorundasınız. Sözleşmedeki fiyatın üstüne çıkmak zorundalar. Vermezlerse zaten kimse tütün yetiştirmeyecek. Herkes tütün işini bırakıyor” dedi.
Tütüncünün serüveni, tütün üretiminin en yoğun olduğu Aydın’ın Karacasu ilçesinde 12 aydır devam ediyor. Gündüz hava sıcaklığının yüksek olması nedeniyle geceleri tarlalarda çalışan tütün üreticileri, geçen yıla göre bu yıl işçilik maliyetlerinde yüzde yüz artış olduğunu ve çok zor durumda kalmadıkça işçi çalıştıramayacaklarını söylediler. .
“SICAKLAR NEDENİYLE GECE ÇALIŞIYORUZ”
Ailesiyle birlikte üretim yapan Leyla Karcı, şunları söyledi:
“Gece tepe lambasıyla tütün kırıyoruz. Tütünü ileriyi görebilmek için zirve lambasıyla çalışıyoruz. Hava karanlık olduğu için gece. Geceleri karanlıkta çalışmak sorun oluyor. Tabii ki, gündüzleri pek olmuyor en azından çevrenizi görebiliyorsunuz genelde gece 03.00 da gelip öğlen 11.00 de çıkıyoruz ama bugün bu saatte geldik saat gece 23.00 Tütünler bayıldı şimdi doğal olarak.Bir yağmur yağdı, şimdi hava kötü,kuraklık… Bu sefer tütün çok buruşmuş.Kıramıyoruz.Geceleri kırıyoruz.Bazen gündüz vaktine göre kırılıyor.
“EVET ARTTI. BU ÜCRETLERİ ÖDEYEMEZİZ”
Bu yıl sıcaklardan dolayı tütün işi daha da zor. Önceki yıllara göre tütün bu yıl daha zor. Ekimden kesimin başına kadar yağmur yağdığı ve şimdi yağmadığı için sıkıntılıyız. Çapası yoktu, tabanları doldurulmadığı için tütün hep yassı ve çimenliydi. Önceki yıllara göre tütün bu yıl sorun. Isı da etkiledi, ısı da bastırdı. Herkes aynı şeylerden bahsediyor. Herkes aynı fiyata imza attı. Ama yükselir ama düşer mi bilmiyorum. Maliyetlerin yüksek olduğunu herkes biliyor. Çiftçinin bu işin içinden çıkmadığını herkes biliyor. Bu yıl günlük ücretler fırladı. Bu maaşı ödeyemiyoruz. Kaç kişi alacaksınız ve ne kadar ödeyeceksiniz? Hiç günlük bahse girmediğini söyleyen bir kişi 110, 130, 150 kişiyi çalıştırıyordu ama geçen yıl 250 liraya tütün bozuldu. Bu yıl çok yüksek. Bu sene 600-700 lira diye duydum.”
“HERKES UYKUNDA ÇALIŞIYORUZ, HAKLARIMIZI İSTİYORUZ”
Bu yıl yevmiyeli işçi çalıştıramayacaklarını belirten Karcı, şunları kaydetti:
“Yapamıyoruz. İnsanların maaşlarına zam var. Haftaya denk gelmiyor. İşçilik dolar üzerinden gidiyor. Bu devirde işçinin maaşı çok yüksek. Onlara sorsanız muhtemelen gelirler.” ucuz ama üreticisine göre çok değerli diyorlar ona göre bizim tütün fiyatlarımızı düşünüp ona göre versinler bizi de görmeleri lazım fiyatları uygun bir şekilde vermeleri lazım. Şu anda sözleşmede 115 lira yazıyor.Birkaç ay önce ekonomik şartlara göre verilen bir fiyat bu maliyetlere göre kurtarmıyor.Bir sene bakıyoruz başka bir gelirimiz yok.Herkes çalışırken biz çalışıyoruz. Öteki uyuyor Tütün işinin gücü bu.Hakkımızı istiyoruz.Herkes uyurken çalışmak hoş değil ama mecburiyetten yapıyoruz.Tütün yapıyoruz.Herkes uyurken tütün kırmak kolay mı? Tabii ki hayır, ama mecburiyetten yapıyoruz, sanki biraz daha fazlasını yapabilir miyiz diye mücadele ediyor gibiyiz. Mesela küçük çocuğu olanlar çocuklarını uyutur tarlaya gelirler. Ne yapmalılar? Bu tütün bir çocuktan değerlidir. Herkes çocuğunu yatırıyor, tütün kırmaya geliyor ya da karavanda, arabada uyuyor ama bu rezalete kıyasla bedelini vermiyorlar.”
“SÖZLEŞME FİYATI AŞMAZSA TÜTÜN GÜÇLÜ OLMAYACAKTIR”
Yüksel Karcı dedi ki:
Kendi yerimiz yok. Arazi kiralayıp üretiyoruz. Kiralama fiyatları da araziye göre değişmektedir. Dönümü 2 bin lira diyen var, 1 bin 500 lira diyen var. Piyasaya göre hayatın kurallarına göre uygun görenler var, değerli görenler var. Yılın 12 ayı çalışıyoruz. Akaryakıt fiyatları çok değerli. Güne uymuyor. Bir depo mazot alırsınız, istediğiniz yere gidemezsiniz. Yapmanız gereken şeyi yapamazsınız. Günümüzde sadece motorin değil her şey değerli. Ayakta devam etmeye çalışıyoruz. Önceki tütünü teslim edip yeni devir için sözleşme imzalarken fiyat belirlendi. 115 liraya sözleşme imzaladık. Geçen şubatta imzaladık. Şubattan beri her şey yükselişte. Bu sene diyorlar bakalım 150 diyen var 155 olacak diyen var. Sözleşme bedelinin üzerine çıkmak zorundalar. Eğer yapmazlarsa, aslında kimse tütün ekmez. Herkes sigarayı bırakıyor. Geceleri serindir. Tütün sıcakta büzülür. Yani en azından biraz canlandığı için geceleri daha güzel oluyor. Bizim için güzel, biraz daha soğuk.”
